TESAM YAYINLARI
Bilgi, İş birliği ve Yaratıcılığın Buluştuğu Nokta
Genel Yayın İlkeleri
Tesam Yayınları, yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve bilimsel yayınların (kitap ve dergiler) doğru, zamanında ve etik bir şekilde yayınlanmasını sağlamak için aşağıda belirtilen temel yayın politikalarını benimser.
Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing web sayfasında yayınlanan Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri yayın sürecinin şekillenmesinde takip edilmektedir. International Committee of Medical Journal Editors (ICJME) ve Council of Science Editors'ın (CSE) önerileri ve yönergeleri de dikkate alınmaktadır.
TESAM Yayınları, uluslararası yayıncılık standartlarını benimsemiş, en üst seviye bilimsel kitap ve dergileri bünyesinde yayınlayarak gerek ulusal gerekse de uluslararası alan yazınına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Gönderilen tüm yazılar, yayınlanmadan önce çift kör, tarafsız hakem değerlendirme sürecinden geçer.
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Etik standartlara uygun olmayan yazılar yayınlanmaz: yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren yazılar yayından çıkarılır.
İntihal
Ön kontrolden geçirilen yazılar, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde yazıyı değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir yazının kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olur.
Çift taraflı Kör Hakemlik
İntihal kontrolünden sonra, uygun olan yazılar editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve kapsam ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Editör, yazıların adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar; buna göre yazı biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı yurtiçinden ve /veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayınlanmasına onay verir.
Araştırma Etiği
TESAM Yayınları araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Eserlerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
– Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
– Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
– Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
– Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
– Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
– Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
– Deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
– Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
– İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.
Yazarlık
Yazar olarak adlandırılan kişiler, International Committee of Medical Journal Editors (ICJME) tarafından önerilen aşağıdaki kriterlerin tümünü karşılamalıdır:
1. Çalışmanın konseptine/tasarımına; ya da çalışma için verilerin toplanmasına, analiz edilmesine ya da yorumlanmasına önemli katkı sağlamış olmak; VE
2. Yazı taslağını hazırlamış ya da önemli fikirsel içeriğin eleştirel incelemesini yapmış olmak; VE
3. Yazının yayından önceki son halini gözden geçirmiş ve onaylamış olmak; VE
4. Çalışmanın herhangi bir bölümünün doğruluğuna ya da bütünlüğüne ilişkin soruların uygun şekilde soruşturulduğunun ve çözümlendiğinin garantisini vermek amacıyla çalışmanın her yönünden sorumlu olmayı kabul etmek.
Ölçütlerin tümünü karşılamayan ya da başka açılardan yardımda bulunan kişilerin adlarına Teşekkür bölümünde yer verilir.
Yazar olarak belirtilenler dışında hiç kimse yazıya katkıda bulunmuş olmamalıdır; hayalet yazarlık kabul edilemez.
Bir yazıda veya yayınlanan bir yazının yazarlığında değişiklik yapılması gerektiğinde, değişiklikler COPE yönergelerine göre uygulanır.
Yazarların Sorumluluğu
Akademik eserlerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Yazar eserin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır. Başka yazarların, katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılmalı ve referanslarda belirtilmelidir.
Tüm yazarlar yazar sıralamasını Telif Hakkı Anlaşması Formunda imzalı olarak belirtmek zorundadırlar.
Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler “teşekkür / bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.
Bütün yazarlar, araştırmanın sonuçlarını ya da bilimsel değerlendirmeyi etkileyebilme potansiyeli olan finansal ilişkiler, çıkar çatışması ve çıkar rekabetini beyan etmelidirler. Bir yazar kendi yayınlanmış yazısında belirgin bir hata ya da yanlışlık tespit ederse, bu yanlışlıklara ilişkin düzeltme ya da geri çekme için editör ile hemen temasa geçme ve işbirliği yapma sorumluluğunu taşır.
Editör ve Hakem Sorumlulukları
Baş editör, eserleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, cinsel yöneliminden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen eserlerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar. Gönderilen eserlere ilişkin tüm bilginin, eser yayınlanana kadar gizli kalacağını garanti eder. Baş editör, içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludur. Gereğinde hata sayfası yayınlamalı ya da düzeltme yapmalıdır.
Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve yayınlanacak eserlerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.
Hakemlerin araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamalıdır. Değerlendirmelerinin sonucunda tarafsız bir yargıya varmalıdırlar. Gönderilmiş yazılara ilişkin tüm bilginin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. Hakem, eser konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.
Değerlendirme sürecinde editör hakemlere gözden geçirme için gönderilen eserlerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle eserleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir. Bazı durumlarda editörün kararıyla, ilgili hakemlerin eserlere ait yorumları aynı eseri yorumlayan diğer hakemlere gönderilerek hakemlerin bu süreçte aydınlatılması sağlanabilir.
Açık Erişim Politikası
TESAM Yayınları bazı eserler için bilginin global değişimini artırarak insanlık için yararlı sonuçlar doğurması ilkesi doğrultusunda açık erişim sağlama politikasını benimsemiştir. Yayımlanan hakemli ve süreli dergiler, kitapların bir kısmı (Açık Erişim kategorisinde işaretlenebilir) Açık Erişim Politikası kapsamında yayımlanmaktadır. Açık erişimli eserlerin tamamı tüm kullanıcılara açık, serbest/ücretsizdir.
Kullanıcılar, yayıncıdan ve yazar(lar)dan izin almaksızın, eserleri tam metin olarak okuyabilir, indirebilir, dağıtabilir, eserlerin çıktısını alabilir ve kaynak göstererek makalelere bağlantı verebilir.
TESAM Yayınlarında yayımlanan bazı eserler açık erişimlidir ve Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr) olarak lisanslıdır.
Eserlerin açık erişim politikası Budapeşte Açık Erişim Girişimi’nin kuralları ile uyumludur.
http://www.budapestopenaccessinitiative.org/translations/turkish-translation
Matbu/Basılı ve satışa konulan kitapların açık erişimi yoktur. Açık erişimli olmayan eserler tam metin olarak okunamaz, indirilemez, dağıtılamaz, izinsiz basılıp satılamaz, çıktısı alınamaz ancak kaynak gösterilerek eserlere bağlantı verilebilir.
İntihal (Eser Hırsızlığı) Politikası
İntihal, yazar başkalarına ait bir çalışmayı veya çalışmanın bir bölümünü kendi çalışması gibi sunması olarak tanımlanır. Duplikasyon ya da kendine intihal ise, kendi çalışmasının bir bölümünü veya tamamını başka bir makalede yeniden kullanmasıdır. Bazı durumlarda bir çalışmayı küçük parçalara bölerek birden fazla dergide yayınlama girişimine ise dilimleme denir. Ancak çoğunlukla intihal, metnin kopyala ve yapıştır mantığıyla üretilmesi olarak ortaya çıkmaktadır. Hangi şekliyle olursa olsun intihal, TESAM Yayınlarında yayınlanacak eserler için kabul edilemez ve ciddi bir suç teşkil eder.
TESAM Yayınlarında Editor(ler), gönderilen yazıların özgünlüğünü doğrulamak amacıyla Makale Benzerlik Analizi Yazılımı (Ithenticate) kullanır. Yazarlara da yazılarını göndermeden önce mutlaka analiz etmeleri ve yazıda intihal olmadığından emin olmaları önerilmektedir. Eğer hakemler veya editörler, yazıda bilerek veya bilmeyerek herhangi bir intihal yapıldığını saptarsa, yazı doğrudan reddedilir.
TESAM Yayınları tarafından yayınlanan dergi ve kitaplarda hiçbir şekilde reklama izin verilmez.
Açık erişimli yayınların hiçbirinden işlemleme ücreti alınmaz.
Açık erişimi olmayan kitaplardan editöryal süreç, tasarım, redaksiyon, ve baskı süreçleri kapsamında işlemleme ücreti talep edilebilir.
TESAM Yayınlarının dergileri ve kitapları için gönderilen çalışmaların özel fikri mülk olarak gizliliği esastır. Editör ve hakemler çalışmalara bu esasla yaklaşmalıdır.
TESAM Yayınları Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Editörler, yayınlanan yazıda, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse, düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, yazıyı geri çekmeyi düşünmelidir.
Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE ve ICJME yönergeleri dikkate alınır.